Słownik pojęć

Związek taktyczny (do 1945 „wielka jednostka”) – jednostka wojskowa przeznaczona
do prowadzenia wspólnych działań bojowych. Występują we wszystkich rodzajach sił
zbrojnych. Wśród nich: brygady i dywizje.

Związki operacyjne – wielostopniowa jednostka organizacyjna i operacyjna wojska.
Przeznaczona do prowadzenia konkretnych operacji bojowych. Zaliczają się do niego:
front, armia, flota, okręgi wojskowe.

Oddział – W jednostkach organizacyjnych jednostka o stałej strukturze organizacyjnej,
samodzielna pod względem gospodarczym i administracyjnym, mająca osobowość
prawną. Oddziały wchodzą w skład związków operacyjnych i taktycznych.

Pododdział – niesamodzielna część większego pododdziału, oddziału lub związku
taktycznego. Do pododdziałów zalicza się: drużyna, pluton, kompania (bateria,
eskadra, szwadron), batalion (dywizjon).

Front – związek operacyjny o zmiennej strukturze składający się z dowództwa, kilku
armii, związków taktycznych i oddziałów. Przeznaczony do wykonywania zadań
operacyjno-strategicznych.

Armia – związek operacyjny o różnej strukturze organizacyjnej. Składa się z dowództwa, kilku
korpusów lub dywizji, związków taktycznych i oddziałów.

Korpus – wyższy związek taktyczny składający się z kilku dywizji lub brygad. Wchodzi w skład
związku operacyjnego.

Dywizja – podstawowy związek taktyczny składający się z pułków, brygad. Działa
przeważnie w ramach armii lub korpusu i może kierować brygadami.

Brygada – najmniejszy związek taktyczny stanowiący podstawową jednostkę bojową
wojsk lądowych. Jej wielkość mieści się pomiędzy pułkiem a dywizją. Dzieli się na pułki
i dywizjony.

Pułk – samodzielna, pod względem administracyjnym i gospodarczym, jednostka
wojskowa pełniąca funkcję administracyjną, szkoleniową i logistyczną. Składa się z
dowództwa, sztabu, kwatermistrzostwa, pododdziałów (batalionów, dywizjonów,
kompanii, baterii, eskadr). Pułki mają także własne sztandary. Zależnie od przeznaczenia 
wyróżnia się pułki piechoty, pułki zmechanizowane, pułki czołgów, pułki lotnicze, pułki artylerii,
pułki saperów i inne. Najczęściej stanowią one część związku taktycznego – brygady lub
dywizji – ale mogą też występować samodzielnie.

Baon – skrótowo batalion, jednostka wojskowa, mniejsza od pułku i wchodząca w jego
skład. Liczy zazwyczaj od 300 do 700 żołnierzy. W Polsce jednostka ta pojawiła się w
1705 roku po reformie wojskowej Augusta Mocnego.

Dywizjon – formacja taktyczna równorzędna – w artylerii i kawalerii - batalionowi
innych rodzajów wojsk.

Kompania -pododdział liczący 60-110 żołnierzy, podoficerów i oficerów. W jego skład
wchodzą pododdział dowodzenia, 3-4 plutony i ewentualnie pluton wsparcia. 3
kompanie wchodzą w skład batalionu. Czasem mogą też wchodzić w skład pułku,
brygady lub dywizji.

Bateria – odpowiednik kompanii w artylerii. Jest uzbrojona w działa samobieżne lub
wyrzutnie rakiet. Składa się z pododdziału dowodzenia i plutonów ogniowych.

Eskadra – odpowiednik kompanii w lotnictwie wojskowym. Składa się z kilku do
kilkunastu samolotów. Jest to najmniejsza jednostka organizacyjna lotnictwa. Kilka
eskadr może tworzyć pułk lub dywizjon lotniczy.

Szwadron – odpowiednik kompanii w kawalerii.

Pluton – pododdział składający się z 2-5 drużyn. Wchodzi w skład kompanii, baterii
lub szwadronu. Jest podstawową jednostką szkoleniową.

Artyleria – rodzaj wojska uzbrojonego w działa oraz wyrzutnie rakietowe. Jej celem
jest zwalczanie celów naziemnych, powietrznych i nawodnych za pomocą pocisków
rakietowych.

Kawaleria – inaczej jazda, konnica. Jest to rodzaj wojska poruszającego się na koniach. Ze
względu na rodzaj uzbrojenia rozróżnia się jazdę lekką i jazdę ciężką.

Piechota – rodzaj wojska walczącego pieszo. Rozróżnia się piechotę lekką, średnią i
ciężką.