W obronie granic niepodległej Polski

Wyjazd Wojska Polskiego na wojnę polsko-bolszewicką.

Pociąg pancerny "Piłsudczyk" podczas walk z Armią Czerwoną.

Traktat pokojowy, kończący I wojnę światową, został podpisany 28 czerwca 1919 roku i określił jedynie granicę polsko-niemiecką. Utworzono Wolne Miasto Gdańsk, a na Warmii i Mazurach oraz na Górnym Śląsku zapowiedziano plebiscyty. Ponieważ granica Polski na wschodzie nie została wyznaczona, Piłsudski zaczął prowadzić politykę faktów dokonanych na wschodzie. 14 lutego 1919 roku rozpoczęły się walki polsko-rosyjskie, Rosjanie okupowali Wilno. Piłsudski z jednej strony prowadził z nimi negocjacje, a z drugiej przygotowywał operację litewsko-białoruską, która rozpoczęła się 16 kwietnia 1919 roku. 20 kwietnia Wilno zostało zdobyte, wojska polskie zostały ciepło przyjęte.

14 maja 1919 roku rozpoczęła się ofensywa polska w Galicji Wschodniej. Po 13 dniach ofensywa polska została zatrzymana przez Ententę. Sukcesy Armii Czerwonej na Ukrainie spowodowały zmianę stanowiska Ententy, która widząc sukcesy polskie powstrzymujące Armię Czerwoną wydała zgodę na wprowadzenie w Galicji Wschodniej tymczasowej okupacji kraju po Zbrucz. W tej sytuacji ataman Symon Petlura, przywódca Ukraińskiej Republiki Ludowej, zaproponował Piłsudskiemu 9 sierpnia 1919 roku współdziałanie w walce z Armią Czerwoną. 21 kwietnia 1920 roku podpisano umowę polityczną.

Podczas, gdy wschodnia granica Polski była nieuregulowana, na zachodzie odbywały się wcześniej zapowiedziane plebiscyty. 10 lipca 1920 roku miał miejsce plebiscyt na Warmii i Mazurach (w czasie gdy pod bramami Warszawy stała Armia Czerwona), w któym Polska poniosła całkowitą klęskę.
W trakcie ofensywy rosyjskiej na Warszawę doszło do niekorzystnego dla Polski uregulowania sporu polsko-czeskiego na Śląsku Cieszyńskim.

Na Śląsku w 1919 roku wybuchło I Powstanie Śląskie, a z 18 na 19 sierpnia 1920 roku II Powstanie Śląskie. Powstania miały na celu podkreślenie i zachowanie polskości tego obszaru. Zapowiedziany plebiscyt na Górnym Śląsku odbył się 20 marca 1921 roku. Wynik plebiscytu był niekorzystny dla Polski. W nocy z 2 na 3 maja rozpoczęło się III Powstanie Śląskie; w ciągu trzech dni powstańcy opanowali cały obszar plebiscytowy. Powstanie miało istotny wpływ na los Górnego Śląska. 20 października Konferencja Ambasadorów zadecydowała o przyłączeniu do Polski znacznego obszaru Górnego Śląska z prawie 1 milionem ludności. Na tym obszarze mieściło się 76% kopalni węgla, 97% rudy żelaza, 82% rudy ołowianej, wszystkie huty cynku i ołowiu.