Scenariusz lekcji

Stolice Polski

Lekcja może zostać przeprowadzona w ramach zajęć języka polskiego, historii lub
geografii na poziomie gimnazjum lub szkoły średniej.
Czas: 2 lub 3 godziny lekcyjne.
Punkty od 1 do 17 fazy realizacyjnej można przeprowadzić na dwóch godzinach lekcyjnych.
Realizacja całego scenariusza wymaga dodatkowej lekcji.

Cele ogólne:

-         Zapoznanie uczniów z historią, zabytkami i turystyką Gniezna, Krakowa i Warszawy
-         Prezentacja miast w oparciu o archiwalia Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce
-         Wyjaśnienie czym są archiwalia i jaka jest ich funkcja

Cele poznawcze - uczeń:

-       Potrafi wymienić dawne i obecną stolicę Polski i umiejscowić je na mapie
-       Rozumie przyczyny zmian stolic
-       Zapoznał się z historią i zabytkami Gniezna, Krakowa i Warszawy
-       Potrafi rozpoznać najważniejsze zabytki Gniezna, Krakowa i Warszawy
-       Rozumie pojęcie “archiwalia” i potrafi wymienić ich podstawowe rodzaje

Cele kształcące:

-       doskonalenie umiejętności czytania ze zrozumieniem,
-       doskonalenie umiejętności wyszukiwania i hierarchizacji informacji,
-       doskonalenie umiejętności pracy w grupie,
-       uwrażliwienie uczniów na wartość zabytków i archiwaliów.

Metody:

  • dyskusja
  • czytanie ze zrozumieniem
  • praca w grupie
  • burza mózgów
  • prezentacja

Narzędzia:

-       komputer i rzutnik
-       mapa Polski

Faza realizacyjna

Lekcja I (2 godziny lekcyjne)

  1. Nauczyciel wprowadza do tematu pytając uczniów, czy wiedzą jakie miasto jest obecnie
    stolicą Polski, a jakie było pierwszą stolicą Polski. W razie potrzeby naprowadza uczniów.
  2. Nauczyciel wyświetla i omawia prezentację, której zawartość obejmuje wyjaśnienie
    terminu “stolica” oraz przyczyny zmian stolic i ich przebieg oraz ważne zabytki [zał. 1].
  3. Jeden z uczniów wskazuje na mapie położenie Gniezna, Krakowa i Warszawy.
  4. Po slajdzie “Gniezno” nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy. Zadaniem jest uzupełnienie
    brakujących słów w wywiadzie z dr Januszem Góreckim, “Gniezno, Poznań, Kraków...
    Gdzie znajdowała się pierwsza stolica Polski?    ” i odpowiedź na pytania [zał. 2].
  5. Po wykonaniu zadania uczniowie porównują w parach swoje odpowiedzi. Nauczyciel
    naprowadza i ewentualnie koryguje odpowiedzi.
  6. Na podstawie tekstu nauczyciel pyta uczniów, dlaczego przeniesiono stolicę z Gniezna do
    Krakowa?
  7. Prezentacja – Kraków: herb, najważniejsze zabytki.
  8. Nauczyciel opowiada legendę o hejnale, wysłuchanie hejnału.
  9. Prezentacja – Warszawa: przyczyny przeniesienia stolicy z Krakowa do Warszawy, herb,
    najważniejsze zabytki.
  10. Nauczyciel rozdaje uczniom tekst legendy o Syrence warszawskiej podzielony na
    fragmenty [zał. 3]. Zadaniem uczniów jest ułożenie ich we właściwej kolejności.
  11. Uczniowie odczytują całą legendę.
  12. Nauczyciel pyta uczniów, co to są archiwalia, czy stara fotografia może być zabytkiem –
    swobodne wypowiedzi uczniów.
  13. W parach uczniowie zastanawiają się do czego można wykorzystać stare fotografie?
    Spodziewane odpowiedzi: rekonstrukcja zniszczonych lub uszkodzonych budynków lub
    innych zabytków, badania historyczne, badania genealogiczne, np. dzięki zdjęciom
    nieistniejących nagrobków, scenografia filmowa i teatralna, ekspozycja na wystawach
    muzealnych.
  14. Wspólne sprawdzenie odpowiedzi uczniów.
  15. Uczniowie otrzymują kartę pracy zawierającą fotografie archiwalne najważniejszych
    zabytków Gniezna, Krakowa i Warszawy [zał. 4]. Ich zadaniem jest napisanie, gdzie się
    one znajdują.
  16. Wspólne sprawdzenie odpowiedzi uczniów.
  17. Podsumowanie lekcji.
  18. Zadanie domowe. Nauczyciel dzieli uczniów na siedem grup i wyjaśnia zadanie.
    Reprezentant każdej grupy losuje kopertę z zadaniem [zał. 5]:

Jesteście przewodnikami turystycznymi po …...* Poszukajcie ciekawych informacji, które
moglibyście przedstawić turystom.
* Katedrze gnieźnieńskiej (Gniezno)
* Wawelu (Kraków)
* Kazimierzu (Kraków)
* Kościele Mariackim (Kraków)
* Zamku Królewskim (Warszawa)
* Łazienkach Królewskich (Warszawa)
* Wilanowie (Warszawa)

Lekcja II (1 godzina lekcyjna)

  1. Wprowadzenie – nauczyciel poprzez swobodną rozmowę z uczniami przypomina
    wiadomości z poprzedniej lekcji. Wyjaśnia zadanie i cel lekcji.
  2. Grupy pracują nad prezentacją swojego zabytku przed turystami.
  3. Reprezentanci grup prezentują wyniki pracy.
  4. Dyskusja, która z prezentacji była najciekawsza i dlaczego?
  5. Uczniowie głosują, które z omawionych miejsc najbardziej chcieliby odwiedzić (nie można głosować na swoją grupę).
  6. Ogłoszenie zwycięzców.
  7. Podsumowanie lekcji.

Załączniki:

1. Prezentacja
2. Wywiad "Gdzie znajdowała się pierwsza stolica Polski?" - tekst i zadania
3. Legenda o Syrence warszawskiej
4. Karta pracy - zdjęcia archiwalne
5. Zadanie domowe

 

 

Scenariusz lekcji