Lwów - sławni mieszkańcy

Aleksander Fredro

Aleksander Fredro (portret autorstwa Aleksandra Raczyńskiego)

Muzeum Pałac w Wilanowie

photo credit: wikimedia.org

Aleksander Fredro (1793-1876)

Pochodził z bogatej rodziny szlacheckiej. Nigdy nie chodził do publicznej szkoły ponieważ nauki pobierał w domu od guwernera. W 1806 r. po tragicznym pożarze, w którym zginęła matka Aleksandra, wraz z ojcem przeniósł się z Bańkowej Wiszni do Lwowa. Mając 16 lat zaciągnął się do armii Księstwa Warszawskiego, a następnie do wojsk Napoleona. Po klęsce wrócił do rodzinnego majątku w Bańkowej Wiszni, po śmierci ojca w 1828 r. przejął go i bardzo sprawnie nim zarządzał pomnażając majątek. Od 1861 r. był posłem do sejmu krajowego.

W wieku 25 lat Fredro zaczął pisać utwory literackie. W jego twórczości dominowały komedie ilustrujące obyczajowość szlachty, ale pisywał również bajki i poezję. Pierwszym ważnym dziełem była sztuka Pan Geldhab, a wśród najważniejszych prac wymienić należy: Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca, Paweł i Gaweł oraz Zemsta.

Zmarł we Lwowie po długiej i ciężkiej chorobie.

Artur Grottger, Autoportret

Artur Grottger, Autoportret

Muzeum Narodowe w Warszawie

photo credit: wikimedia.org

Artur Grottger (1837-1867)

Jest jednym z czołowych przedstawicieli romantyzmu w malarstwie polskim. Tematyka jego prac obejmuje kompozycje historyczne, sceny z Powstania Styczniowego, portrety, sceny rodzajowe, batalistyczne, konie, polowania, karykatury. Był wszechstronnym artystą, tworzył malarstwo, rysunki, grafiki, ilustracje.

Od najmłodszych lat Grottger przejawiał wielki talent plastyczny. Pierwszych lekcji rysunku udzielał mu ojciec, a gdy skończył 11 lat rodzice wysłali go na naukę do Lwowa do pracowni malarza, Jana Maszkowskiego. Poznał tam również Juliusza Kossaka, który udzielał mu wskazówek. W 1851 r. hrabia Aleksander Pappenheim zauważył jego akwarelę we lwowskiej galerii sztuki, zachwycony zapytał o nią sprzedawcę i dowiedział się, że autorem jest zaledwie czternastoletni chłopiec. Postanowił poznać młodego artystę, co zaowocowało wieloletnią przyjaźnią. Grottger tym samym zyskał mecenasa. W tym samym roku cesarz Austro-Węgier Franciszek Józef I przyjechał do Lwowa. Gościł go namiestnik Galicji, Agenor Gołuchowski, wuj Grottgera. Jako podarunek upamiętniający wizytę cesarz otrzymał akwarelę Grottgera. Po powrocie do Wiednia Franciszek Józef ufundował Grottgerowi stypendium i nakazał podjąć studia artystyczne w Krakowie, a następnie w Wiedniu.

W 1852 r. wyjechał więc do Krakowa by podjąć studia w Szkole Sztuk Pięknych, a po dwóch latach kontynuował naukę w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. Mieszkał tam do 1865 r., w tym czasie współpracował z wieloma wiedeńskimi czasopismami odnosząc duże sukcesy. Po Powstaniu Styczniowym udzielał pomocy uciekającym Polakom. Jeden z nich został zatrzymany w mieszkaniu Grottgera, w związku z czym cesarz przestał udzielać mu wsparcia finansowego. Artysta nie mógł więc dłużej utrzymać się w Wiedniu więc przez pewien czas podróżował po Galicji szukając zleceń. W końcu wyjechał do Paryża jednak ze względu na postępującą gruźlicę został wysłany do uzdrowiska Amelies-les-Bains gdzie zmarł. Jego zwłoki przewieziono do Lwowa i pochowano na Cmentarzu Łyczakowskim.

Ignacy Mościcki

Ignacy Mościcki

photo credit: wikimedia.org

 

 

Ignacy Mościcki (1867-1946)

Pochodził z rodziny szlacheckiej o patriotycznych tradycjach. Gimnazjum rozpoczął w Zamościu jednak ze względu na intensywną rusyfikację jakiej był tam poddany, przeniósł się do Warszawy. Studiował technologię chemiczną w Rydze. Po powrocie do Warszawy włączył się w działalność ruchu socjalistycznego i w 1892 r. brał udział w przygotowaniach do zamachu na gubernatora. Władze carskie odkryły spisek i Mościcki wraz z żoną uciekł przez zabór pruski do Londynu. Tam, nieznając języka angielskiego, podejmował prace dorywcze. W 1897 r. otrzymał propozycję pracy na Uniwersytecie we Fryburgu w Szwajcarii, zdecydował się więc przenieść i zająć karierą naukową. Był wybitnym badaczem i wynalazcą, opatentował przeszło 40 patentów związanych m.in. z elektrochemią, destylacją ropy, właściwościami azotu. Z jego pomysłów korzystała nie tylko cała Europa, ale i Stany Zjednoczone. Jednak stęskniony za ojczyzną postanowił wrócić i w 1912 r. przyjął posadę na Politechnice Lwowskiej. Był profesorem zwyczajnym, a w 1925 został wybrany na stanowisko rektora tejże uczelni.

Jego kariera rozwijała się znakomicie, gdy po przewrocie majowym w 1926 r. Józef Piłsudski niespodziewanie wysunął jego kandydaturę na prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Marszałek sam nie chciał pełnić tej roli ponieważ konstytucja ograniczała znacznie uprawnienia prezydenta. Ponadto znał i szanował Mościckiego. Z powierzonej funkcji Mościcki wywiązywał się znakomicie i w 1933 r. został wybrany ponownie na stanowisko prezydenta. Po agresji Związku Radzieckiego 17 września 1939 r. prezydent został ewakuowany z kraju do Rumunii. Tam przekazał urząd Władysławowi Raczkiewiczowi, a sam przeniósł się do Szwajcarii wracając do działalności naukowej.

 

Lwów - sławni mieszkańcy