Bitwa Warszawska

Rozkaz do Bitwy Warszawskiej

Rozkaz operacyjny nr 10 000 dotyczący przegrupowania wojsk polskich, pisany ręką gen. Rozwadowskiego, dyktowany przez J. Piłsudskiego,  z podpisami wszystkich dowódców i z odręcznymi mapkami

Ochotnicza Legia Kobiet w okresie wojny polsko-bolszewickiej

Ochotnicza Legia Kobiet wspierała obronę Warszawy w sierpniu 1920 r.

„18 decydująca bitwa w dziejach świata"


"Zwycięstwo osiągnięte zostało przede wszystkim dzięki strategicznemu geniuszowi jednego człowieka i dzięki przeprowadzeniu przez niego akcji tak niebezpiecznej, że wymagała ona nie tylko talentu, ale i bohaterstwa”.
Lord Edgar D’Abernon - ambasador brytyjski w przedwojennej Polsce.

Granica wschodnia Polski wciąż pozostawała nie wytyczona, Piłsudski postanowił działać. 25 kwietnia 1920 r. ruszyła kierowana przez Piłsudskiego ofensywa polska na wschodzie. Jej celem militarnym było rozbicie Armii Czerwonej, a celem politycznym stworzenie niepodległego państwa ukraińskiego. Wojska polskie w pierwszych dniach osiągnęły sukcesy, zajmując Żytomierz a potem Kijów. Sukces militarny wyprawy był wątpliwy, ponieważ Armia Czerwona wycofała się nie podejmując walki. Nie udało się także zrealizować paktu o powstaniu państwa ukraińskiego, Petlura okazał się niezdolny do stworzenia dywizji ukraińskich a sama ludność ukraińska wroga wobec wojsk polskich. Piłsudski odniósł tymczasem ogromny sukces polityczny w Warszawie.
Armia Czerwona ruszyła do kontrataku. 14 maja rozpoczęła się ofensywa dowodzona przez Michaiła Tuchaczewskiego na Białorusi, a 26 maja na Ukrainie do walki ruszyła armia konna M. Budionnego. Armia Czerwona stale parła do przodu. Sytuacja militarna Polski znacznie się pogorszyła, powstała Rada Obrony Państwa pod przewodnictwem Naczelnika Państwa. 3 lipca 1920 r.  Rada wydała odezwę o powołaniu Armii Ochotniczej, jej dowódcą został gen. Józef Haller, w sumie zgłosiło się ponad 100 tysięcy ochotników: mężczyzn i kobiet, chcących walczyć w obronie Warszawy.

Sytuacja państwa polskiego była bardzo groźna. Tuchaczewski zajął 11 lipca Mińsk Litewski, 14 lipca Wilno a następnie Grodno. 23 lipca wydał rozkaz, aby nie później, niż do 12 sierpnia zająć Warszawę. 


Rząd polski czynił także kroki na arenie międzynarodowej; 6 lipca do Spa, gdzie odbywała się konferencja przywódców Ententy, pojechał premier Grabski, jednakże Moskwa odrzuciła mediację brytyjską 11 lipca 1920 r.
W sytuacji najwyższego zagrożenia powołano rząd Wincentego Witosa. 28 lipca wojska rosyjskie zajęły Białystok i ogłosiły powstanie Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski. W pierwszych dniach sierpnia Piłsudski opracował plan kontrofensywy. Zakładał on uderzenie w lukę pomiędzy rosyjskimi frontami i wejście na tyły wojsk Tuchaczewskiego. 6 sierpnia 1920 r. Piłsudski wydał rozkaz przygotowujący polską kontrofensywę. Armie polska i rosyjska liczyły po około 150 tys. żołnierzy.
14 sierpnia ofensywę rozpoczęła 5 Armia gen. Sikorskiego, 16 sierpnia ruszyło natarcie polskie znad Wieprza, nie napotykając większego oporu wroga. 17 sierpnia Armia Czerwona rozpoczęła odwrót. Bitwa Warszawska zakończyła się całkowitym zwycięstwem Polaków.

Ostatecznie 18 marca 1921 r. podpisany został Traktat Ryski pomiędzy Polską a Rosją i Ukrainą, według którego granicę ustalić miała Mieszana Komisja Graniczna


9 października 1920 roku gen. Żeligowski zajął Wilno. 
20 marca 1922 r. delegacja posłów Litwy Środkowej podpisała w Warszawie akt złączenia Ziemi Wileńskiej z Rzeczypospolitą.