Syberia i Polska Partia Socjalistyczna

Jednodniówka "Robotnik", gazetka Polskiej Partii Socjalistycznej, luty 1894 rok

Jedniodniówka "Robotnik", gazeta Polskiej Partii Socjalistycznej, luty 1894 r.

Widok miasteczka Kirensk, Syberia gdzie Józef Piłsudski przebywał na zesłaniu w okresie 1888-1890

Widok na miasteczko Kirensk na Syberii, gdzie Józef Piłsudski przebywał na zesłaniu w okresie 1888-1990.

Pobyt na Syberii zmienił Józefa Piłsudskiego w konspiratora i zdeklarowanego wroga Rosji. Będąc na Syberii Piłsudski poznał trudy zesłania i ciężkiej pracy. Przebywając w Kireńsku nad rzeką Leną, a od 1890 roku w Tunce, poznawał piękno tego lesistego kraju i nawiązywał znajomości. Gdy 1 lipca 1892 roku wrócił z zesłania do rodzinnego Wilna, szybko nawiązał kontakty z socjalistami polskimi widząc w ich programie szansę na niepodległość Polski.

Polska Partia Socjalistyczna (PPS) powstała w Paryżu 23 listopada 1892 roku i szybko jej działacze przedostali się na ziemie polskie, tworząc nielegalną Polską Partię Socjalistyczną. Piłsudski związał się z PPS, widząc w niej najlepszego i jedynego rzecznika walki nie tylko o sprawiedliwość społeczną, ale przede wszystkim o niepodległość Polski.

Dzięki silnemu charakterowi i wielu talentom, Piłsudski stał się wkrótce najważniejszym działaczem partii, członkiem jej Centralnego Komitetu Robotniczego, redaktorem nielegalnego organu prasowego „Robotnik”, który zyskał miano autorytetu politycznego i moralnego.

W 1899 roku Józef Piłsudski poślubił Marię z Koplewskich Juszkiewiczową i razem wyjechali do Łodzi, gdzie prowadzili nielegalną drukarnię.

W lutym 1900 roku żandarmeria rosyjska wpadła na trop drukarni „Robotnika”, znajdującej się wówczas w Łodzi, Józef Piłsudski został aresztowany i osadzony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej, następnie dzięki symulacji choroby psychicznej przeniesiono go do szpitala Św. Mikołaja Cudotwórcy w Petersburgu, skąd  przy pomocy Władysława Mazurkiewicza zbiegł 14 maja 1901 roku.

Syberia i Polska Partia Socjalistyczna