Wstęp

Rozkaz operacyjny nr 10 000 odnośnie Bitwy Warszawskiej z 10 sierpnia 1920 r. pisany ręką gen. Rozwadowskiego na polecenie J. Piłsudskiego

Bitwa Warszawska była najważniejszym wydarzeniem wojny polsko-bolszewickiej. Ofensywa Armii Czerwonej została złamana. Polskie zwycięstwo było możliwe dzięki kilku czynnikom, na które złożyły się: osobista postawa Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego, wytrzymałość, odwaga i męstwo polskich żołnierzy oraz patriotyczna postawa narodu polskiego. Zwycięstwo Polski nad Armią Czerwoną Francuzi porównywali do bitwy nad Marną, która w 1914 r. ocaliła Paryż i Francję.

15 sierpnia 1920 r. armie polskie pod Warszawą i nad Wkrą, rozbiły trzy z czterech armii wroga. Decydującą rolę odegrała 5 armia Sikorskiego, która nie dość, że wytrzymała napór trzech armii bolszewickich, to jeszcze zdołała przejść do planowanego kontrataku. Armia Czerwona rozpoczęła odwrót. Bitwa Warszawska, nazwana przez Lorda Edgara D’Abernon’a 18 decydującą bitwą w dziejach świata, zakończyła się całkowitym zwycięstwem Polski.

Twórcy Instytutu Piłsudskiego w Ameryce brali czynny udział w wojnie polsko-bolszewickiej.

• Wacław Jędrzejewicz - podczas wojny 1920 r. był w stopniu kapitana szefem oddz. II sztabu Armii Rezerwowej gen. Sosnkowskiego. Uczestniczył w rokowaniach pokojowych w Rydze w 1921 r.
• Ignacy Matuszewski - w stopniu majora, pracował m.in. w II Oddziale Naczelnego Dowództwa, którego został szefem w 1920 r. Uczestniczył w pracach delegacji pokojowej w Rydze.
• Gen. Władysław Bortnowski, Wiesław Domaniewski i Henryk Floyar-Rajchman byli uczestnikami wojny polsko-bolszewickiej.

Właśnie oni otoczyli opieką te, tak ważne dla historii państwa polskiego, dokumenty.