Historia hymnu państwowego
Autograf Pieśni Legionów Polskich we Włoszech, 17–20 lipca 1797
Mazurek Dąbrowskiego to pieśń patriotyczna od 26 lutego 1927 roku zatwierdzona jako hymn państwowy Rzeczypospolitej Polskiej, ale tę rolę pełniła już znacznie wcześniej.
Pieśń Legionów Polskich we Włoszech nosząca później tytuł “Mazurek Dąbrowskiego” lub “Jeszcze Polska nie zginęła”, została ułożona przez Józefa Wybickiego w Reggio, we Włoszech, pomiędzy 16 a 19 VII 1797 roku dla uświetnienia uroczystości pożegnania odchodzących z miasta legionistów i tu została odśpiewana po raz pierwszy.
Mazurek Dąbrowskiego towarzyszył Polakom we wszystkich bitwach kampanii napoleońskiej. W 1806 roku, kiedy to Dąbrowski wraz z Wybickim w aurze zwycięstwa wjeżdżali do Pozania, zostali przywitani przez zgromadzony tam tłum właśnie tą pieśnią.
Nadszedł czas Księstwa Warszawskiego i już wówczas pieśń Legionów Polskich we Włoszech stała się jakby nieoficjalnym hymnem; taka była jej popularność i legenda z nią związana.
Po upadku Napoleona, w nowo utworzonym Królestwie Polskim pod zarządem księcia Konstantego, brata rosyjskiego cara, próbowano usunąć tę pieśń z narodowej pamięci, ale już od powstania listopadowego 1831 roku znów powszechnie ją śpiewano, jako jedną z najpopularniejszych pieśni patriotycznych.
Pieśń, rozpoczynająca się słowami "Jeszcze Polska nie zginęła...", towarzyszyła życiu narodu, zrywom powstańczym i rewolucyjnym, okresom żałoby narodowej i chwilom obudzonych nadziei. W pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości żadna z pieśni patriotycznych nie została oficjalnie uznana za hymn państwowy. Po dojściu do władzy eks-legionistów, uważających się za spadkobierców idei i czynu żołnierzy Dąbrowskiego, został Mazurek oficjalnie uznany za hymn państwowy.
Podczas II wojny światowej pieśń ta była symbolem polskości i wyrazem wiary w zwycięstwo. Mazurek Dąbrowskiego był śpiewany w oddziałach partyzanckich, w polskich formacjach wojskowych na wszystkich frontach, na ulicach okupowanych miast. Po zakończeniu wojny zajął bezspornie swoje dawne miejsce.
Od blisko dwóch stuleci nie została wyjaśniona zagadka historyczna: skąd się wzięła melodia, którą cały naród uznaje jako swój symbol?
Wedłóg niektórych badaczy najbliższe prawdy jest założenie, iż Józef Wybicki dla potrzeb swojego tekstu "Jeszcze Polska nie umarła" sam opracował znane mu już poprzednio wątki melodyczne, łącząc je w jedną całość formalną.
ZAPAMIĘTAJ ZASADY
- Podczas wykonywania lub odtwarzania hymnu państwowego obowiązuje zachowanie powagi i spokoju.
- Osoby obecne podczas publicznego wykonywania lub odtwarzania hymnu stoją w postawie wyrażającej szacunek.
- Mężczyźni w ubraniach cywilnych – zdejmują nakrycia głowy.
- Osoby w umundurowaniu obejmującym nakrycie głowy, niebędące w zorganizowanej grupie – oddają honory przez salutowanie.
- Poczty sztandarowe podczas wykonywania lub odtwarzania hymnu oddają honory przez pochylenie sztandaru.